Tuesday 26 January 2010



Бяцхан эко


Байгаль орчин бохирдлоо, дэлхийн дулаарал болж байна л гэнэ. Антарктидад цасан уул хайлж, Улаанбаатар хот утаанд баригдлаа гэх юм. Экологи буюу байгаль хамгаалах талаар бид юу хийж байна вэ? Хэвлэл мэдээллээр гарч байгаа мэдээ сэлтийг харахад аль нэг яам, газрын дарга нарын хийх ажил юм шиг сонсогдоод байгаль хамгаалах тухай асуудал биднээс ихээ хол, тэнгэрээс дээгүүр эд юм даа гэсэн бодол төрнө. Тэгвэл дэлхий даяар бяцхан эко нэр томъёо гараад байгааг та мэдэх үү? Бяцхан эко гэдэг бол танаас эхлээд, жирийн иргэд бид өдөр тутмын амьдралдаа байгаль орчныг хамгаалахад юу хийж чадахыг зааж өгнө гэсэн үг юм. Гэрийн эзэгтэй та хоолоо хийж суухдаа, оюутан залуу та гудамжаар алхаж явахдаа л эх дэлхийгээ хамгаалах их үйлст хувь нэмэр оруулж чадна. Энэ талаар гадаад орнууд юу хийж байгаа талаар сонирхъё.

Эко урамшуулал

Япон орон байгалийн баялаг бага тул эрчим хүч хэмнэх асуудалд хамгийн их анхаарал тавьдаг. Улс орныхоо нийт эрчим хүчний 18 хувийг нь өөрийн хүчээр үйлдвэрлэдэг юм байна. Нефтиэс гарган авдаг энерги 49 хувь бөгөөд түүнийхээ 89 хувийг 2000 км хол Арабын орнуудаас 20 өдөр тээвэрлэж байж авчирдаг гэнэ. Мөн их хурал, засгийн газрын гишүүд нь костюм өмсөж, зангиа зүүхээ болих шийдвэр гаргасан. Энэ нь зуны цагт халуун дулаан ялгаруулахгүй байх сайн талтай аж.
Японы засгийн газраас байгаль орчныг хамгаалах шинэ технологи нэвтрүүлсэн үйлдвэр, аж ахуйн нэгжийг дэмжих зорилгоор Эко-оноо урамшууллын систем нэвтрүүлсэн билээ. Цахилгаан хэмнэдэг, агаарын бохирдол гаргадаггүй шинэ бараа худалдаж авсан иргэдэд эко урамшууллын оноо бас өгч байгаа юм. Нэг оноо нь нэг иен. Барааны төрлөөс хамаарч агааржуулагч 6000-9000, хөргөгч 3000-10000, зурагт 6000-36000 оноо байна. Хэрэв та авсан бараагаа хуучрахаар нь хог дээр гаргаад хаячихалгүй, үйлдвэр, дэлгүүрт нь буцаан тушааваас нэмэлт 3000 оноо авах болно. Эко оноогоо цуглуулаад та бараа худалдан авч болох бөгөөд мөнгөө цахим хэлбэрээр болон бэлнээр авч ч болно. Дэлгүүрт оронгуут бараан дээр тухай бүтээгдэхүүний эко үнэлгээг таван одны системээр тэмдэглэсэн байдаг.

Таны чадах “ Бяцхан эко”

 Үнэхээр л хэрэгтэй нэвтрүүлэг биш бол телевиз байнга үзэх нь таны нүдны хараанд болон байгаль орчинд хортой гэвэл та гайхаж магад. “Эн Эйч Кэй” телевизийн судалгаагаар телевиз нь асаалттай л биш бол тайван амарч чаддаггүй хүний тоо нэмэгдэж байгаа гэнэ. Тиймээс зарим үед телевизээ унтрааж радио сонсож сонин уншицгааж ягаад болохгүй гэж. Удирдлагаар унтраагаад зогсохгүй хананы залгуураас салгах хэрэгтэй. Дундаж айлын тогны мөнгөний 7.3 хувийг цахилгаан бараагаа хананы залгуураас салгаагүй үеийн тог эзэлдэг гэсэн тооцоо бий. Мөнгөнд шилжүүлбэл жилд 6800 иен болох ба жилд 171кг CO2 ялгаруулдаг байна. 32 инчийн телевизийг нэг цаг үзэхэд гарах энерги 50 дугуйг тасралтгүй давхиулсантай тэнцэнэ. Тус тусдаа биш, нэг өрөөнд гэр бүлээрээ хамт байх нь тогны мөнгөнд ч хэмнэлттэй. Илүү энерги ч гарахгүй.

 Өвөл салхи оруулахгүйгээр цонхоо сайн дулаалж, хөшгөө хаах хэрэгтэй. Ингэснээр тень залгаж давхар тог үрэхгүй сайн талтай.
 Халуун өдөр сэнс ажиллуулахаа больж, дэвүүр хэрэглэх. Цонхон дор, тагтан дээрээ ус асгаж сэрүүцэн, цахилгаанаа хэмнэж болно.
 Хэрэггүй үед дэлгүүрээс гялгар уут авахгүй байх. Даавуун тороо бариад дэлгүүр явах хэрэгтэй. Ингэснээр та хөрсөнд шингэдэггүй хог хаягдлаас бага боловч ангижрана.
 Цахилгаан бараанаас аль болох шинэ технологитойг нь сонгох.
 Японд жилд 100 тонн хувцас хаядаг гэсэн тооцоо бий.

Нэг хүн жилд есөн кг хувцас хаядаг байна. Хаягдал хувцаснаас 5-10 хувь нь дахин ашиглагдаж, бусад нь шатаагддаг. Хуучин хувцаснаас Азид 45 хувийг нь гаргадаг. Үйлдвэрийн хо тоос арчих алчуур хийхэд 20, бээлий зэргийг хийхэд 20 хувь нь зарцуулагдаж, үлдсэн 20 хувь нь зүгээр л хаягддаг. Байн байн шинэ хувцас авах нь ч бас байгальд хортой. Моод загвар хөөлгүй, өөртөө таарсан хувцас худалдан авах, оймс цоороход нөхөөд өмсөх, хувцас угаахдаа толбо, тосыг нь арилгасны дараа угаах нь байгальд тустай.

 Ижилхэн машинаар 120 км давхиад нэг нь гэрэл дохио дээр хөдөлгүүрээ унтраадаг байлаа гэж үзье. Унтраасан нь 800сс бензин хэмнэдэг. Та 10 минут хөдөлгүүрээ унтраахгүй байлаа гэж бодоход суудлын тэрэг 140сс, ачааны тэрэг 300сс түлш үргүй зардаг.
 Машиндаа хэрэггүй ачаа ачихгүй байх нь чухал. 10 кг ачаа ачихад 20сс түлш илүү зарна. Машин барихдаа гэнэт тоормослох, хурдлах зэрэг нь илүү утаа ялгаруулдаг ажээ. Тиймээс аль болох машин унахгүй, нийтийн унаа, дугуйгаар зорчих хэрэгтэй гэнэ.
 Дэлхийн нийт усны нөөцийн дөнгөж 3 хувийг хэрэглээний ус эзэлдэг. Үүнийх нь ихэнх нь цас мөс хэлбэртэй бөгөөд ундны ус бол 0.8 хувь. Дэлхийн усны хэрэглээ хүн амын өсөлтөөс ч хурдацтай байгаа юм. Крантнаас нэг секундэд 200сс ус гоождог. Таван секундэд нэг литр ус үргүй зарна гэсэн үг. Нүүр гар, шүдээ угаахдаа усаа тэр чигээр нь гоожуулж байна уу, та. Крантаа нэг минут онгойлгоод орхиход 12 литр ус урсдаг.
 Усанд орсон үлдэгдэл усаар угаалга хийх, жорлонд хэрэглэж хэвших нь зүйтэй. Та аяга таваг угаахдаа хэдэн минут зарцуулдаг вэ? Усаа хаахгүй бол нэг минутад 12 литр ус гоождог. 10 минут гэж үзвэл 120 литр хэрэглэнэ. Тэгвэл саванд ус хийгээд угаавал 20 усаар элбэг дөнгөдөг байна.
 Шил, лаазыг тушаах хэрэгтэй. Пивоны шил найман жилийн турш 20 удаа ашиглагдах ёстой байдаг гэнэ.
 Болж өгвөл лифт хэрэглэхгүй байвал эрүүл мэндэд сайнаас гадна илүүдэл цахилгаан үрэхгүй.
 Эрт босч эрт унтах нь илүүдэл энерги зарахгүй сайн талтай аж.
 Хөргөгч тодорхой хэмжээний халууныг гадагш нь гаргаж байдаг. Хөргөгчинд хүрэхэд бага зэрэг халуун байдаг биз дээ. Хананд шахаад тавьчихвал илүүдэл инерги ялгаруулахгүй. Хөргөгчний ар талыг хананаас 10 см хүрэхгүй зайтай тавихад 15 хувь, хоёр см бол 20, дээр нь юм тавьсан бол 10 хувь илүү энерги зарлагаддаг байна. Өдөрт 24 цаг, 365 хоног тасралтгүй ажилладаг тул нарны гэрэлт тусахгүй газар, халаалтын паарнаас хол байлгах хэрэгтэй. Хөргөгчин дотор хөшиг хийх нь хүйтнийг нь алдахгүй байх тустай.

Хөргөгчөө байнга онгойлголгүй, халуун юм хийхгүй байвал хөргөх чадлыг нь нэмэгдүүлнэ. Хэт их юм хийвээс илүү инерги зарцуулдаг.
 Хэрэгтэй үедээ, хэрэгтэй хэмжээгээрээ ус буцалгаж бай.
 Сар бүрийн цахилгаан, усны төлбөрөө өмнөх сартайгаа харьцуулан үз.
 Төмс, ногооны хальсыг цэцэг, жимсний бордоонд ашиглаж болно.
 Хоолны савны ёроолын усыг сайн арчсан хойноо плиткан дээрээ тавиарай.
 Хоолоо дуустал нь идэж байх нь ч эх дэлхийд тус болдог байна.



Эх сурвалж: Өнөөдөр сонин.

Monday 18 January 2010

Оффисын Эрчим Хүчийг Хэмнэх Энгийн Арга


1. Компьютер – Дараах тохиргоог хийснээр шаардлагагүй үед дэлгэцийг бүрэн унтрааж комюьютерийн эрчим хүч зарцуулалтыг 40% бууруулах боломжтой.
Settings – Control panel – Power options – Turn off monitor – after 3 min болгон тохируулах.

2. Гэрэл- Албан тасалгаанаас гарахдаа гэрлийг заавал унтраах. Жишээлбэл: цайны өрөө, хурлын өрөө, оффисын албан тасалгаа, няравын өрөө г.м.

3. Мэдээлэл холбооны хэрэгслүүд – цаас урагч машин, гар станц цэнэглэгч, сканнер, принтер зэрэг нь харьцангуй бага чадалтай ч удаан хугацаагаар ашиглагддаг тул цахилгаан эрчим хүчийг ихээр зарцуулдаг бөгөөд эдгээр хэрэгслүүдийн цахилгаан эрчим хүчний хэрэглээний бараг тал хувийг ашиглалтын бус үед буюу зогсонги үед (stand-by) зарцуулдаг. Иймд цахилгаан хэрэгслүүдийг ашиглаж дууссан даруйд бүрэн унтрааснаар цахилгаан эрчим хүч хэмнэгдэх нэг нөхцөл болно.
4. Хөргөгч - Халуун хүнсний зүйлийг тасалгааны температур хүртэл хөргөж байж, хөргөгчинд хийвэл зохино. Хөргөгчний дотор талыг цэвэр байлгах, мөн хаалга сайн хаагдаж байгаа эсэхийг шалгахад илүүдэхгүй.

5. Шарах шүүгээ - Хүнсний зүйлийг хөргөгчнөөс гаргаж, тасалгааны температурт хагас цаг орчим байлгасны дараа шарах шүүгээндээ хийх хэрэгтэй.

6. Хэрэв та оффисоос гарч байгаа хамгийн сүүлийн хүн бол дараах зүйлсийг унтрааж тэжээлээс бүрэн салгахв Ингэснээр та цахилгаан эрчим хүчийг 5 хүртэл хувиар хэмнэх боломжтой. Үүнд:

-Canon хэвлэгч машин
-Цаас урагч машин
-Шарах шүүгээ
-Ус буцалгагч
-Уртасгагч
- Гар станц цэнэглэгч зэрэг болно.

Та дээрх аргуудыг ажлын байран дээрээ өдөр тутам хэрэглэж заншснаар эрчим хүчээ хэмнээд зогсохгүй байгаль орчиноо хамгаалах үйлсэд өөрийн үнэтэй хувь нэмэрийг оруулах юм.

ҮЛГЭР ЖИШЭЭ, УХААЛАГ СОЁЛТОЙ ХЭРЭГЛЭГЧ, ХАМТ ОЛОН БОЛОХ НЬ
ТАНИАС ЭХЭЛНЭ.


Бидний гаргасан саналууд дээр нэмэх санаанууд байвал Коммент хэлбэрээр үлдээгээрэй

Sunday 17 January 2010

Ахуйн Цахилгааны Зардлаа Хэмнэх Энгийн Аргууд


1. Цахилгаан чийдэн - Цахилгаан бага хэрэглэдэг, гэрэлтүүлэг сайтай эрчим хүчний хэмнэлтэт гэрлийн шил ашигласнаар та ердийн гэрлийн шилнээс 8 дахин урт хугацаанд ашиглаж, 60 хувь бага эрчим хүч зарцуулна. Гэрлийн шил, гэрэлтүүлэгч хэрэгслийг байнга цэвэрлэж байх хэрэгтэй.

2. Цонх - Цонхны шилийг угааж байнга цэвэр байлган байгалийн гэрэлтүүлэг ашигласанаар гэрэлтүүлэгт зарцуулах цахилгааныг 10 хүртэл хувь хэмнэнэ.

3. Хоолны сав - Хоол бэлтгэх сав нь таарсан тагтай, тэгш хавтгай ѐроолтой, ѐроолын гадаргуугийн хэмжээ нь цахилгаан зуухны ширэмний хэмжээтэй адил, сав суулганы ѐроол үргэлж цэвэр байх нь цахилгааныг хэмнэх ач холбогдолтой. Өөрөөр хэлбэл та Хоол хийж байхдаа тогооныхоо тагийг тэгш тавьснаараа хоолыг болгоход шаардагдах эрчим хүчийг асар их хэмжээгээр нь хэмнэх боломжтой. Даралтат/битүү чанагч тогоо эсвэл жигнүүр, зэрэг нь тогийг ингэснээрээ 70% хүртэл хэмнэх боломжтой.

4. Тоос сорогч - Та өрөөнийхөө шал, хивсээ цэвэрлэхэд хүрэлцээтэй бага чадлын тоос сорогчийг сонгох хэрэгтэй. Тоос сорогчоо байнга цэвэрлэж байвал тоос сорогчоо урт хугацаанд ашиглахаас гадна эрчим хүчинд хэмнэх боломжтой. Тоос сорогч их чадалтай байх нь чухал биш гэдгийг санаарай.

5. Богино долгионы зуух- Богино долгионы зуухыг бага хэмжээгээр бэлтгэх хүнсийг боловсруулахад ашиглах бөгөөд уламжлалт зуухаас 60 хувь бага цахилгаан зарцуулдаг. Хүнсний зүйлийг хөргөгчнөөс гаргаж, тасалгааны температурт хагас цаг орчим байлгасны дараа халуун зуухандаа хийх хэрэгтэй.

6. Хөргөгч - Хөргөгчийн хэмжээ танай ам бүлийн хэрэгцээнд таарсан, мөн тасалгаа бүртээ темпертурын тохируулагчтай хөргөгч сонгох хэрэгтэй. Тухайлбал хүнс хадгалалтын хэсэгт тавилыг +3 хэм, хөлдөөх тасалгаанд тавилыг -18 хэм дээр тавих хэрэгтэй. Халуун хүнсний зүйлийг тасалгааны температур хүртэл хөргөж байж, хөргөгчинд хийвэл зохино. Хөргөгчний дотор талыг цэвэр байлгах, мөн хаалга сайн хаагдаж байгаа эсэхийг шалгахад илүүдэхгүй.

Хөргөгч, хөлдөөгчийн байршлыг өөрчлөх: Хөргөгчийг плетка, ус буцалгагчийн ойр тавих нь илүү их эрчим хүч зарцуулагдахад хүргэдэг. Жишээлбэл: хөргөгчийг 30-50°С хэмтэй бөхчим халуун өрөөнд байлгах нь энгийн үеээс хоѐр дахин их эрчим хүч зарцуулагддаг бөгөөд энэ нь хөргөгч жилд 160 кг, хөлдөөгч 320 кг нүүрс хүчлийн хийг тус тус ялгаруулдаг байна.

7. Индүү- Та индүүдэх бүх зүйлээ нэг дор, хувцасны төрөлдөө тохируулж индүүдэх нь эрчим хүч, цаг хугацаа хожих ач холбогдолтой. Өндөр температураар индүүдэх зүйлээ эхэлж индүүдэх, дараа нь температурыг бууруулах дарааллаар хувцсаа индүүдэх хэрэгтэй. Тэгээд индүүгээ салгаад дулаанд тэсвэргүй зүйлийг индүүдээрэй.

8. Мэдээлэл холбооны хэрэгслүүд - зурагт, хөгжим, радио, компьютер зэрэг нь харьцангуй бага чадалтай ч удаан хугацаагаар ашиглагддаг тул цахилгаан хэрэгслүүдийг ашиглаж дууссан даруйд бүрэн унтрааснаар цахилгаан эрчим хүч хэмнэгдэх нэг нөхцөл болно. Жишээлбэл: телевезорыг 21 цаг standby байлгах нь
гурван цаг асаалттай байлгасны 40%-тай тэнцэхүйц эрчим хүч зарцуулагддаг.

9. Тоолуур – Та цагийн ялгаварт тарифт тоолуур суурилуулснаар цахилгаан хэрэглээний дийлэнхи хувийг эзэлдэг индүү, тоос сорогч, угаалгын машин зэргийг 2100-0600цагийн хооронд ажиллуулах замаар цахилгааны төлбөрөө 50 хувь хүртэл бууруулах боломжтой.

10. Энэхүү аргуудыг бусадтай хуваалцах, түгээх: Эдгээр аргыг өөрийн гэр бүл, найз нөхөд, хамт олондоо и-мэйлээр илгээж, эсвэл ярьж өгөн өөрөөс шалтгаалах зүйлээ хийхэд нь тусал.



Цахилгаан эрчим хүчийг зөв зохистой, ухаалаг хэрэглэж илүүдэл халаалт, цахилгаан хэрэгслийг сул ажиллуулахыг хязгаарлацгаая!